Collectieve laadpleinen

Collectieve laadpleinen zijn locaties met meerdere laadpalen die door verschillende bedrijven kunnen worden gebruikt. Een laadplein kan efficiënt worden ingezet. Met een collectief laadplein in de buurt kun je laden, ook als je zelf (nog) geen laadvoorziening hebt.

Eigenschappen laadstrategie en slim laden
TypeSamenwerkingsverband
KostenTarief per kWh is hoger, maar afhankelijk van opzet
BatenEfficiënter gebruik infrastructuur
DoorlooptijdEnkele maanden
RuimtegebruikBestaande of nieuwe parkeerplaatsen
StatusRealiseerbaar, maar beperkte concrete ervaring
SectorenAlle
Individueel/collectiefCollectief

Een collectief laadplein deel je met andere bedrijven. Het laadplein kan op projectbasis of in een aanbesteding worden aangelegd door een commercieel bedrijf, door bedrijven op het terrein zelf, door de terreineigenaar, of door de overheid (gemeente, provincie, rijk). Er zijn twee typen laadpleinen: publieke en semipublieke. Publieke laadpleinen zijn beschikbaar voor iedereen, terwijl semipublieke laadpleinen op privaat terrein gevestigd zijn en (beperkt) publiek toegankelijk zijn. Bij collectieve laadpleinen is het mogelijk om laadpalen te reserveren of een aantal altijd gereserveerd te hebben. Het is ook mogelijk dat de laadpalen op jouw eigen terrein staan, maar elektriciteit krijgen via een collectief aansluitpunt.

Wanneer is deze maatregel geschikt?

Collectieve laadpleinen zijn geschikt als meerdere bedrijven in een gebied elektrische voertuigen hebben of overwegen die aan te schaffen. Samenwerking tussen de bedrijven is vereist en daarom zijn goede contacten, een proactieve terreinexploitant of een overkoepelende organisatie handig. Ook kunnen onderlinge afspraken over investeringen, baten, laadkosten en/of beheer en onderhoud nodig zijn (afhankelijk van de opzet). Voor een collectief laadplein is voldoende ruimte nodig (vooral voor de laadpalen en verdeelstations). De exploitant moet daarom een bestaande parkeerplaats gebruiken of grond aankopen.

Een collectief laadplein betekent een investering vooraf met een bepaald risico. Het verschilt per laadplein welke partij het beste het initiatief kan nemen en/of dit risico kan dragen. Het risico is kleiner als de toekomstige laadvraag van verschillende bedrijven in kaart is gebracht.

Voorbeeld collectief laadplein

De Gemeente Utrecht onderzoekt mogelijkheden voor collectieve laadpleinen. Zo komt op het bedrijventerrein Lage Weide een nieuwe parkeerplaats voor ongeveer 25 trucks. De gemeente overweegt een aanbesteding voor laadinfrastructuur voor vrachtwagens. In eerste instantie gaat het om een of twee laadpunten, met een groei naar vier of vijf laadpunten. De gemeente kan overwegen deze aanbesteding uit te breiden naar meer laadpunten. Zo speelt zij in op de toekomstige laadvraag en kan elektrificatie versnellen. Naar verwachting is hier wel nationale financiering voor nodig.

Een andere richting die de gemeente samen met andere partijen onderzoekt, is om semipublieke laadpleinen te realiseren op parkeerplaatsen van bedrijven. Deze laadpunten worden gerealiseerd voor het bedrijf, maar kunnen ook door externe bestelauto’s en vrachtwagens worden gebruikt.

Wat zijn de voordelen?

Collectieve laadpleinen hebben zes belangrijke voordelen:

  1. Je deelt de investering met andere bedrijven.
  2. Je genereert inkomsten door laadvoorziening aan te bieden aan anderen.
  3. Je ontvangt een relatieve snelle elektriciteitsaansluiting.
    De aansluiting voor collectieve laadpleinen kan vroeg worden aangevraagd. Als een netverzwaring nodig is, wordt deze eerder (en hopelijk tijdig) gerealiseerd. Een aandachtspunt is wel dat laadpleinen ook netcapaciteit vereisen, waardoor andere bedrijven mogelijk geen netaansluiting kunnen krijgen. Daarom is het belangrijk te weten hoe groot de netaansluiting voor een laadplein moet zijn.
  4. De kans op netcongestie is kleiner.
    Partijen vragen gezamenlijk één grotere aansluiting aan in plaats van individuele, kleinere aansluitingen. Daardoor hoeft de netbeheerder in de meeste gevallen met een lager vermogen rekening te houden. Hierdoor is de kans op netcongestie kleiner.
  5. Je laad beter afgestemd naar eigen behoefte.
    Omdat meer voertuigen zijn aangesloten, kunnen slim laden en energiedelen beter worden ingezet. Zo kan de netbelasting worden verlaagd, of kan een aantal voertuigen juist extra snelladen als dat kort nodig is. Ook kan een bedrijf op een laadplein op bepaalde momenten mogelijk meer laden, terwijl dit bij een kleinere, eigen aansluiting mogelijk niet kan.
  6. Het loont meer om HBE’s in te boeken.
    Doordat het laadplein een grotere omvang heeft dan individuele laadpalen bij bedrijven loont het meer om HBE’s in te boeken. Hierover kunnen adviseurs verdere uitleg geven.

Een nadeel van de laadpleinen is de potentieel hogere prijs voor elektriciteit dan bij laden op eigen terrein. Zeker commerciële (snellaad)stations rekenen een hogere prijs. In de Total Cost of Ownership voor elektrische voertuigen is de prijs per kWh voor het laden van belang. Een zo laag mogelijke prijs is essentieel om elektrische logistiek voor bedrijven aantrekkelijk te houden, ook bij de collectieve laadpleinen. Daarnaast is het van belang dat je altijd de beschikking hebt over een laadpaal als je daar behoefte aan hebt. In de afspraken tussen de exploitant van het laadplein en de bedrijven moet dit goed worden gewaarborgd, bijvoorbeeld met reserverings- en/of planningssystemen of laadpalen die alleen jij kan gebruiken.

Wie kan dit leveren?

Verschillende bedrijven kunnen laadinfrastructuur realiseren voor logistieke ondernemingen. Veel laadpaalleveranciers kunnen ook laadpleinen realiseren. Daarnaast zijn er bedrijven die commerciële publieke laadpleinen realiseren. Het kan verstandig zijn om een adviseur in de hand te nemen voor advies over de toekomstige laadvraag op jouw terrein.

Hoe realiseer je een collectief laadplein?

    1. Neem jij het initiatief? Een partij moet het initiatief nemen om het proces te starten en bedrijven bij elkaar te brengen. Dit kan een bedrijf zijn, gemeente of provincie, een eigenaar van een bedrijventerrein of een bedrijf dat laadpleinen bouwt.
    2. Breng de laadbehoefte nu en in de toekomst op het terrein, de interesse in een collectief laadplein en beschikbare private of publieke ruimte in kaart. Hiermee krijg je een beeld van de potentie.
    3. Exploitant/bouwer: Zoek een exploitant of bouwer van het laadplein.
    4. Realiseer de financiering voor het laadplein.
    5. Vraag de netaansluiting zo tijdig mogelijk aan, omdat het vaak over nieuwe en grotere aansluitingen gaat. Vervolgens wordt de laadinfrastructuur gerealiseerd.
    6. Neem het laadplein in gebruik.

Naast dit stappenplan geeft de Handreiking Depotladen veel informatie over laadinfrastructuur voor logistiek.

Uitdagingen en kansen

Een uitdaging van het collectieve laadplein is het goed opzetten van de samenwerking. Hierdoor zijn de kosten betaalbaar én hebben bedrijven voldoende zekerheid dat ze in hun laadbehoefte kunnen voorzien. Een ander aandachtspunt is het vinden van een goede locatie. Laadpleinen bieden kansen voor een aantrekkelijke business case en een goede extra laadoptie. Samenwerking tussen bedrijven kan daarnaast extra nut hebben voor samenwerking op energiegebied of bedrijfsprocessen.

Combinatie met andere maatregelen
  • Slim laden kan juist op een laadplein met veel laadpunten goed worden ingezet.
  • Een collectief laadplein kan vanwege de flexibele vraag onderdeel zijn van een energiehub.
  • Een batterij past bij een collectief laadplein.

Een collectief laadplein is heel geschikt voor efficiënt gebruik van lokale energie. Of het mogelijk is om bijvoorbeeld zonne-energie lokaal te gebruiken, hangt wel af van op welke momenten van de dag het laadplein vooral wordt gebruikt.

Lees ook de praktijkverhalen van:

Toekomstperspectief

Collectieve laadpleinen zijn een toekomstbestendige oplossing. Het kan zijn dat de laadvraag op het laadplein afneemt als veel partijen eigen laadpalen realiseren. Het is goed om bij het ontwerp te kijken of het laadplein in alle toekomstige laadvraag kan voorzien en of er ruimte is voor uitbreidingen. We zien geen grote ontwikkelingen die de haalbaarheid of winstgevendheid van een laadplein in de toekomst gaan veranderen.