Een tijdelijke aggregaat zet brandstof lokaal om in elektriciteit. Bedrijven zetten deze maatregel nu vaak in bij beperkte netcapaciteit, maar het resulteert nog steeds in emissies. Het is dan ook een niet-duurzame optie. De brandstof kan diesel of aardgas zijn, maar ook een biobrandstof als HVO en in de toekomst waterstof of (bio)methanol. Een aggregaat kan elektriciteit leveren, zolang er brandstof is.
| Eigenschappen | Diesel/HVO 100 kW | Aardgas 100 kW |
| Huurprijs | Huur: ca. 500 €/wk, incl. brandstoftank | Exacte bedragen op aanvraag, zo'n 40% hoger dan diesel |
| Koopprijs | Ca. 20 - 50 k€ | Exacte bedragen op aanvraag, zo'n 40% hoger dan diesel |
| Levertermijn | <24 uur | 6 - 8 maanden |
| Ruimtegebruik | 15 - 20 m² | 15 - 20 m² |
| Status | Volwassen technologie, aardgas nog weinig gebruikt |
| Potentieel energie- levering | Onbeperkt |
| Sectoren | Alle |
| Individueel/ collectief | Beide mogelijk |
Aggregaten zijn standaard beschikbaar in vermogens van 50 tot 2.000 kW. Hogere vermogens zijn mogelijk, maar vragen maatwerk of meerdere eenheden.
Een aggregaat kan onbeperkt energie leveren zolang de brandstofvoorziening gegarandeerd is. Het voordeel van een aggregaat is dat deze ook elektriciteit kan opwekken als er helemaal geen netcapaciteit beschikbaar is, omdat een aggregaat zijn energie van een externe bron krijgt. De geproduceerde elektriciteit uit een aggregaat is wel duurder dan elektriciteit van het net en bovendien minder duurzaam. Het is dus niet aantrekkelijk om het aggregaat te behouden als de netverzwaring gereed is.
Een aggregaat wordt vaak gecombineerd met een batterijpakket in één gecombineerde, efficiënte opstelling. Het aggregaat wordt zo efficiënt benut en bij een piekvermogen kan de batterij energie leveren. Vaak kiezen bedrijven voor een ruim bemeten aggregaat, die in een korte periode genoeg energie kan leveren om de batterijen vol te laden. Het aantal draaiuren is daardoor lager dan met een kleiner aggregaat, en daarmee ook de (geluids)overlast.
Je kunt een aggregaat kopen of huren, ook in combinatie met een batterij. Zowel de koop- als de huurmarkt is volwassen, met korte levertijden en competitieve prijzen. Naast het aggregaat is ook een brandstofopslag nodig. De verhuurder zorgt voor het tijdig bijvullen van de brandstof en verrekent dit tegen een kleine opslag.
Voorbeeld aggregaat
Een aggregaat van 100 kW kan 100 kWh per uur leveren, zo lang als nodig en zolang er brandstof is. Dit is voldoende energie om ’s nachts in 8 uur 20 tot 30 bestelauto’s op te laden, 3 tot 5 bakwagens of 2 tot 3 zware vrachtwagens. Deze aantallen kunnen hoger liggen als er overdag wordt bijgeladen. Bij zware vrachtwagens is dit naar verwachting vaak nodig, omdat de accu’s nog niet groot genoeg zijn om de hele dag door te komen. Snelladen vraagt een hoog vermogen voor een korte tijd. Een aggregaat van 100 kW kan slechts 1 à 2 bestelauto’s snelladen en heeft onvoldoende vermogen om een vrachtwagen op maximale snelheid op te laden. In combinatie met een batterij kan een aggregaat wél goed voertuigen snelladen. De batterij levert dan het hoge vermogen en het aggregaat laadt de batterij weer op.
Wanneer is deze maatregel geschikt?
Deze maatregel is geschikt voor alle sectoren en typen bedrijven. Een aggregaat kan altijd elektriciteit leveren, maar is vooral geschikt als je langere perioden meer vermogen nodig heeft dan de netaansluiting kan leveren. Dit is het geval in de volgende situaties:
- De netaansluiting is (bijna) de hele dag maximaal belast en je kunt geen grotere aansluiting krijgen
- Je wil voertuigen ’s nachts opladen, maar je hebt te weinig netcapaciteit, zelfs als je jouw voertuigen zo gespreid mogelijk oplaadt.
- Je wil een nieuw bedrijf starten en kunt voorlopig helemaal geen netaansluiting krijgen.
Wat zijn de effecten?
Elektriciteit uit een aggregaat is duurder dan elektriciteit uit het net of zelfopgewekte elektriciteit. Een aggregaat heeft een rendement van ongeveer 40%. Bij een dieselprijs van € 1,84 geeft dit een stroomprijs van 0,46 €/kWh, exclusief de kosten van het aggregaat. Ter vergelijking: netstroom kostte voor bedrijven in het eerste kwartaal van 2022 rond de 0,16 €/kWh63, inclusief energiebelasting en ODE, maar exclusief btw.
Het is geen duurzame oplossing om een elektrisch voertuig op te laden met een aggregaat op fossiele brandstof, omdat het aggregaat CO2 en luchtvervuilende stoffen uitstoot. Een elektrisch voertuig dat volledig wordt opgeladen met een aggregaat zorgt zelfs voor iets meer CO2-uitstoot en luchtvervuiling dan een dieselvoertuig. Daarnaast ook meer dan een elektrisch voertuig op netstroom en veel meer dan een elektrisch voertuig op (lokaal opgewekte) duurzame elektriciteit.
Het aggregaat kan echter zorgen voor een lagere totale uitstoot over een langere periode, mits het aggregaat tijdelijk is én ervoor zorgt dat wordt geïnvesteerd in een elektrisch voertuig in plaats van een nieuw dieselvoertuig. Met een snellere overstap naar elektrische voertuigen, wordt uiteindelijk namelijk meer CO2 gereduceerd. Daarnaast is de CO2-uitstoot te beperken met hernieuwbare brandstoffen en door de inzet van het aggregaat te beperken door zo veel mogelijk netstroom en lokale duurzame opwek te gebruiken.
Duurzame brandstoffen
De meeste aggregaten draaien op (fossiele) diesel, maar er zijn ook aggregaten op meer milieuvriendelijke brandstoffen.
- HVO wordt gemaakt uit afvaloliën en -vetten. HVO 100 geeft een 90% CO2-reductie ten opzichte van fossiele diesel en is zo’n 10% duurder.
- Aardgas is schoner en flink goedkoper, maar er moet wel een aparte gasleiding worden gelegd. De voorbereiding heeft dus iets meer voeten in de aarde. De CO2-reductie ten opzichte van diesel is ongeveer 22%.
- Waterstof is duurzaam als het wordt gemaakt uit groene stroom. Waterstofaggregaten zijn enkel nog in erg kleine vermogens beschikbaar (5 tot 10 kW) en de kosten zijn hoog en onzeker. De hogere efficiëntie van de brandstofcel is niet voldoende om de hoge brandstofprijs te compenseren.
- Methanol kan ook op diverse manieren op duurzame wijze worden geproduceerd (bijvoorbeeld uit duurzame stroom en CO2). Het is makkelijker op te slaan dan waterstof. Aggregaten op methanol zijn nog in ontwikkeling en nu niet beschikbaar op de markt.
Wie kan dit leveren?
Kleinere aggregaten zijn verkrijgbaar bij talloze algemene verhuurbedrijven. Voor grotere aggregaten zijn er gespecialiseerde bedrijven.
Een aggregaat dat langer dan een half jaar op dezelfde plek staat heeft een omgevingsvergunning nodig vanwege het geluid en de uitstoot van stikstof, koolmonoxide en fijnstof. Het grote voordeel van een aggregaat is dat deze snel beschikbaar kan zijn, over betrouwbare techniek beschikt en energie kan leveren als je helemaal geen netaansluiting kan krijgen. Nadelen van een aggregaat zijn de geluidsoverlast, lokale luchtverontreiniging en hogere CO2-uitstoot.
Combinatie met andere maatregelen
Je kunt een aggregaat goed combineren met een batterij. De batterij zorgt voor maximaal gebruik van de netcapaciteit die nog wél beschikbaar is en kan hoge vermogens leveren. Het aggregaat springt bij tijdens pieken en vult de energie aan die niet via de netaansluiting of uit de eigen lokale opwek kan worden geleverd.
Toekomstperspectief
Dieselaggregaten zijn uitontwikkeld en zullen niet veel meer verbeteren. Aggregaten op waterstof, (bio)methanol of andere duurzame brandstoffen zullen nog veel verbeteren en in de toekomst ook beschikbaar komen voor hogere vermogens. Een aggregaat is altijd een tijdelijke oplossing vanwege de hogere kosten van de opgewekte elektriciteit (economisch) en beperkte duurzaamheid. Het is dus geen permanente vervanging voor netverzwaring.
