Al twee jaar werkt NKL met verschillende partners en betrokkenen samen aan de ‘Proeftuin Slimme Laadpleinen’. Nu het merendeel van de 46 projecten is opgeleverd, is het tijd om de eerste balans op te maken. Tijdens een online seminar op maandag 29 november deelden betrokkenen hun ervaringen en lessen uit de realisatiefase van de proeftuin. Speciale gast was demissionair staatssecretaris van IenW Steven van Weyenberg. Aan hem en de kijkers werd zowel de geactualiseerde ‘Handreiking realisatie laadpleinen’ als de ‘Gouden Lessen uit de Proeftuin Slimme Laadpleinen’ officieel gepresenteerd.
De projectleiders Robbie Blok (NKL) en Willem Knol (Over Morgen) schetsten de stand van zaken rond de Proeftuin Slimme Laadpleinen. 95 procent van de projecten is inmiddels gerealiseerd en de laatste pleinen worden begin 2022 opgeleverd. Met deze proeftuin zijn ongeveer vijfhonderd nieuwe laadpunten voor elektrisch vervoer in Nederland toegevoegd. Maar meer nog dan om die aantallen gaat het in de proeftuin om kennisdeling. Wat kunnen we leren van de aanleg van 46 nieuwe laadpleinen? Heel veel, zo blijkt nu al. “Wat ik mooi vind aan deze proeftuin is dat gemeenten met de Handreiking realisatie laadpleinen en de gouden lessen vandaag nog aan de slag kunnen”, zei staatsecretaris Van Weyenberg. “Dat is nodig, want we moeten nog grote slagen maken. De lessen van pioniers zijn daarbij onmisbaar. De Proeftuin Slimme Laadpleinen is polderen op z’n best.”
Ruimtelijk gezien een logische keuze
In Utrecht worden laadpleinen ingezet om de druk op de openbare ruimte te verlichten, zo vertelde Michiel Standaert namens de gemeente. “We hebben diverse laadpleinen aangelegd aan de rand van de historische binnenstad. In die buurten is het heel lastig om plekken te vinden voor laadpalen. Waar dat wél het geval is, is het wenselijk om meteen een aantal laadpalen bij elkaar te zetten. Op een laadplein dus! Vanuit de gemeente is dat ruimtelijk gezien een logische keuze en vanuit de gebruiker is het ook voor de hand liggend. Zij zijn in een oude stad al gewend dat ze hun auto niet altijd voor de deur kunnen parkeren en hebben met een laadplein een locatie waar ze altijd een vrije laadplek kunnen vinden.”
De derde stroomrevolutie
Laadpleinen leveren niet alleen een bijdrage aan het opschalen van het aantal laadpalen in Nederland, slimme laadpleinen helpen ook om ervoor te zorgen dat het elektriciteitsnetwerk niet overbelast raakt. “Na de uitvinding van de gloeilamp en de toename van huishoudelijke apparaten kun je de huidige elektrificatie zien als de derde stroomrevolutie”, stelde Rutger de Croon, van Kennis- en innovatiecentrum ElaadNL. “Daarvan vormt elektrische mobiliteit een belangrijk onderdeel. De elektrische auto kan een cruciale rol spelen om die verdere elektrificatie in goede banen te leiden. In het verbinden van vraag en aanbod en het optimaal benutten van duurzame energie. Dat kan met slimme laadoplossingen en daarmee doen we ervaring op in deze proeftuin.”
Tijdens het seminar bleek dat de Proeftuin Slimme Laadpleinen het vliegwiel kan vormen om klaar te zijn voor een toekomst, waarin vanaf 2030 alle nieuw verkochte auto’s emissieloos moeten zijn. Naast de benodigde laadinfrastructuur is het belangrijk dat de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk de toenemende belasting aankan. Croon: “Het is niet langer de vraag of de elektrische auto er komt, maar in welke aantallen. We verwachten exponentiële groei. Dat vraagt om een planmatige en proactieve uitrol van de laadinfrastructuur. Dan kunnen we ons elektriciteitsnet daar tijdig op voorbereiden.”
Marktpotentie V2G
Er wordt veel verwacht van de vehicle-to-grid (V2G) techniek, waarmee auto’s kunnen fungeren als elektriciteitsbuffer. In de Proeftuin Slimme Laadpleinen is bewezen dat de techniek om laadpalen bidirectioneel te laten laden wérkt. “En ook autofabrikanten staan te springen om ermee aan de slag te gaan”, vertelde Robin Berg van marktpartij We Drive Solar. “De marktpotentie wordt steeds meer zichtbaar, omdat het steeds beter mogelijk wordt om auto’s te laden tegen de meest gunstige prijzen.” Staatssecretaris Van Weyenberg liet weten dat de politiek de dubbele belasting bij bidirectioneel laden onder de loep neemt. “Dat is niet de enige opgave die er ligt met betrekking tot V2G, maar wel een belangrijke. We moeten nog best wat bruggen over, maar iedereen ziet V2G als een kans om de energievoorziening stabiel te houden.”
Kosten versus waarde slim laadplein
Nu de realisatiefase bijna is afgrond, gaat in de Proeftuin Slimme Laadpleinen de blik op het onderzoeken van data over het gebruik van de nieuwe laadpalen. Door het laadgedrag van gebruikers te koppelen aan de beschikbaarheid van duurzame energie en de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk, kan optimaal gebruik worden gemaakt van de technieken om ‘slim’ te laden. “Slim laden kan helpen om netcongestie te voorkomen”, aldus NKL-directeur Roland Ferwerda. “Het draagt er ook aan bij dat we minder maatschappelijke kosten hoeven te maken om het elektriciteitsnetwerk te verzwaren”, voegde hij daaraan toe na een vraag van een kijker of netbeheerders niet moeten helpen investeren in slimme laadpleinen. Ferwerda: “De laadpleinen in de proeftuin zijn gerealiseerd met subsidiegelden van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Op dit moment kost een slim laadplein geld en moeten we de waarde nog uitvinden. Ook op die vraag hopen we antwoorden te vinden in deze proeftuin.”
Het complete seminar kun je hier terugkijken.
Download ook de de geactualiseerde ‘Handreiking realisatie laadpleinen’ en ‘Gouden Lessen uit de Proeftuin Slimme Laadpleinen’.
