Vehicle to Everything (V2X) houdt in dat een elektrische auto de opgeslagen energie niet alleen gebruikt om te rijden, maar ook – net als een batterij – terug kan geven aan het net, een huishouden, een bedrijf of zelfs andere auto’s. Zo kun je op de momenten dat de vraag naar elektriciteit groot is, de opgeslagen stroom in de auto gebruiken en wordt overbelasting van het net voorkomen.
Op dit moment wordt V2X nog niet op grote schaal toegepast, maar de verwachting is wel dat de V2X technologie ontzettend belangrijk wordt in het toekomstige energiesysteem. Om meer te leren over V2X, zijn gemeenten Utrecht, Culemborg en Lelystad, – samen met CPO’s en elaad.nl – binnen onze Proeftuin Slimme Laadpleinen aan de slag gegaan met verschillende V2X verdienmodellen. Wat zijn de kansen en uitdagingen voor de doorontwikkeling? En wat kun je als gemeente doen?
Welke V2X modellen werden in de proeftuin toegepast?
In de proeftuin zijn onder andere Utrecht, Culemborg en Lelystad actief met de verdere doorontwikkeling van Smart Charging en V2X aan de slag gegaan.
In Lelystad is een laadplein ontwikkeld in combinatie met een zonnedak. Er wordt gebruik gemaakt van een centrale regelkast waar alle laadpalen aan gekoppeld zijn. Op het laadplein wordt een slimme koppeling gemaakt met een Energie Management Systeem van het naastgelegen gebouw (zonnepanelen, eigen verbruik en stationaire batterij) en het planningssysteem van de deelauto’s. Als deze auto’s niet rijden, worden ze gebruikt voor het laden en ontladen van de EV’s naar het net.
In Utrecht zijn een aantal V2G-auto’s beschikbaar en werd met name het laden en ontladen in combinatie met autodelen getest. Binnen dit project werd vooral ingezet op protocol-ontwikkeling.
In Culemborg kunnen EV-rijders slim laden bij een zonnedaklaadplein. Via een app is het mogelijk om te zien hoe duurzaam er is geladen, tegen welke kosten en hoeveel er is bespaard. Ook wordt op dit plein met succes V2V (vehicle 2 vehicle) toegepast: met de stroom uit 1 voertuig laad je 8 andere voertuigen op
Kansen voor V2X
Uit de proeftuin zijn de volgende kansen voor de toepassing van V2X naar voren gekomen:
- Geld verdienen met de accucapaciteit.
Door op goedkope momenten op te laden en op de dure momenten energie te verkopen kun je geld verdienen met de accu capaciteit. De kunst is dan wel om te bepalen op welk moment van de dag het meeste verdiend kan worden. - V2X en deelauto’s kunnen een sterke combinatie zijn.
Doordat deelauto’s van tevoren gereserveerd worden, is er veel informatie over rij- en vertrektijden. Hiermee kan een CPO bepalen hoe ver een auto moet rijden en welke ruimte er is om slim te laden en terug te laden. Bij de aanleg van nieuwe laadpleinen kunnen gemeenten sturen op het combineren van deelauto’s en laadpleinen, zodat het voor de markt interessanter wordt om met V2G verdienmodellen aan de slag te gaan. - Netaansluiting kleiner houden.
Door de accucapaciteit van elektrische auto’s te gebruiken, kan een energienetwerk op de piekmomenten minder belast worden. Door V2X – en dan met name V2V (Vehicle-to vehicle)- toe te passen op een laadplein kun je met een kleine netaansluiting werken. Een voertuig dat is geladen en voorlopig niet weg hoeft, laadt dan namelijk een ander voertuig op. Zo is er op dat moment geen energie van het net nodig.
Belangrijkste uitdagingen
Naast bovenstaande kansen zijn er ook de nodige uitdagingen in het toepassen van V2X op laadpleinen.
➤ Om V2X en verdienmodellen mogelijk te maken is de juiste software nodig
De software bepaalt wat het goede moment is om een auto te laden of te ontladen. De ontwikkeling van deze software is erg complex omdat de context nog erg veranderlijk is en er koppelingen nodig zijn met andere systemen.
➤ Protocolontwikkeling en standaardisering in hardware
De nieuwste versies van protocollen moeten in de gehele keten, dus ook in stekkers en laadpalen, worden geïmplementeerd. Het is een uitdaging om alle partijen in de keten steeds dezelfde en nieuwste protocollen toe te laten passen.
➤ Verrekening structuur
Een ander knelpunt is de verrekening van V2G-transacties. In de betalingen voor laadtransacties is nog geen rekening gehouden met mogelijke inkomsten voor de gebruikers, waardoor dit nog niet is toegepast in de proeftuin.
Conclusie
V2X biedt veel kansen, maar brengt ook de nodige uitdagingen met zich mee. Maar V2X heeft zeker toekomst. De voertuigen en de nodige standaarden komen er aan en dan wordt opschaling mogelijk. Vooral gemeenten hebben een belangrijke rol n de doorontwikkeling van V2X. Zij kunnen immers een deel van de condities scheppen om V2X in de basis mogelijk te maken. Op basis hiervan kunnen marktpartijen hun businessmodellen verder ontwikkelen.
Wat kun je als gemeente doen om V2X mogelijk te maken?
Denk bij aanbestedingen, contractvorming en de realisatie van V2X-laadpleinen aan het volgende:
- Neem de potentie van V2X mee in de locatiebepaling.
- Laadpleinen zijn doorgaans maatwerk. Daag de markt uit om slim laden en V2X oplossingen aan te bieden aan gebruikers.
- Neem de hardware vereisten en de laatste requirements mee als eis in de aanbesteding, zodat de hardware die gerealiseerd wordt klaar is om V2X-laadtransacties te faciliteren.
- Maak de koppeling tussen deelmobiliteit en laadinfrastructuur. Leg in de eisen vast dat ook de deelmobiliteit V2X-ready is, zodat beide verdienmodellen elkaar kunnen versterken.
- Neem indien mogelijk extra budget op voor softwareontwikkeling en stuur niet alleen op de laagste prijs.
